Jak ustawić dom na działce, żeby obniżyć zapotrzebowanie energetyczne?

Odpowiednie usytuowanie domu na działce względem stron świata pomaga obniżyć zapotrzebowanie budynku na energię i jeszcze pełniej wykorzystać zalety budynku energooszczędnego. Sprawdź, na co zwrócić uwagę podczas planowania układu terenu i jak ustawić dom na działce, by optymalnie skorzystać z jego położenia.

Ustawienie domu na działce – co wziąć pod uwagę?

Ustawienie domu na działce nigdy nie powinno być kwestią przypadku. Należy wziąć pod uwagę między innymi charakterystykę terenu, położenie działki względem innych obiektów, ustawienie domu względem stron świata czy obowiązujące na danym terenie regulacje prawne.

Ustawienie domu względem stron świata

Usytuowanie domu na działce względem stron świata to jeden z najważniejszych parametrów, który ma ogromny wpływ na koszty eksploatacyjne domu, a także komfort użytkowania budynku przez jego mieszkańców. Najczęściej domy stawiane są w linii północ – południe lub północny wschód – południowy zachód.

Jak sprawdzić położenie działki względem stron świata?

Najłatwiej jest sprawdzić ustawienie domu względem stron świata, korzystając z mapy (fizycznej lub internetowej). Wystarczy poszukać wówczas oznaczenia wskazującego kierunek północny. Można też wyznaczyć go za pomocą kompasu podczas pobytu na działce lub dla pewności wykorzystać obydwie metody.

Ustawienie działki względem innych obiektów

Ustawienie domu na działce jest także zależne od układu obiektów otaczających parcelę. Najistotniejszym z nich jest położenie drogi dojazdowej – najbardziej korzystnie jest, gdy znajduje się ona od północy, ponieważ tam zazwyczaj jest najmniej okien, co umożliwia ograniczenie dopływu hałasu i zanieczyszczeń do wnętrza domu. Jeżeli budynek będzie stał w pobliżu innych domów, warto też zwrócić uwagę na ich ustawienie, by na przykład uniknąć potencjalnego “zaglądania sobie w okna”.

Charakterystyka terenu

Obecność wzniesień, rowów czy gruntów o różnym poziomie nośności ma wpływ na dostępne możliwości korzystnego ustawienia domu na działce. Aby sprawdzić te warunki, konieczne jest zlecenie wykonania badania geotechnicznego.

Planujesz budowę domu? Skontaktuj się z nami i sprawdź, jakie domy dostępne są w naszej ofercie!

Usytuowanie domu na działce – przepisy

W przypadku działki pod zabudowę jednorodzinną przepisy prawne nie są bardzo restrykcyjne – wystarczy zachowanie odpowiednich odległości od granicy działki i zasad bezpieczeństwa, na przykład związanych z możliwym osuwaniem się gruntu czy promieniowaniem elektromagnetycznym. Usytuowanie budynku musi być dodatkowo zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i warunkami zabudowy nakazanymi przez gminę (często na przykład domy w obrębie tej samej ulicy muszą znajdować się w jednej linii, mieć dach o określonym kącie nachylenia i we wskazanej kolorystyce itd.).

Usytuowanie domu na działce – odległości

W przypadku działki pod dom jednorodzinny minimalne odległości ustalone w polskim prawie wynoszą:
- 4 m od granicy z sąsiadem, jeśli na ścianie znajdują się okna
- 3 m od granicy z sąsiadem, jeśli na ścianie nie znajdują się okna
- 1,5 m od granicy działki w przypadku wystających elementów architektonicznych (balkony, daszki, tarasy etc.)
Oczywiście od tych reguł zdarzają się wyjątki, które zazwyczaj określone są w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (na przykład możliwość wybudowania domu bliżej granicy działki w wyjątkowych przypadkach).

Ustawienie domu na działce a bezpieczeństwo

Polskie prawo zwraca szczególną uwagę na aspekty związane z bezpieczeństwem, czyli w szczególności możliwe zagrożenia związane z powstawaniem osuwisk, obecnością niestabilnych gruntów, zanieczyszczeniem powietrza, promieniowaniem elektromagnetycznym, drganiami, możliwością zalania działki czy potencjalnymi niebezpieczeństwami związanymi z pobliską działalnością przemysłową i górniczą. Dlatego te czynniki również mogą mieć znaczący wpływ na dopuszczalne ustawienie domu na działce.

Zagospodarowanie pozostałej powierzchni działki

Ustawienie domu na działce jest kluczowe w kontekście planowania zagospodarowania reszty terenu, na przykład budowy garażu czy tworzenia ogrodu. Dlatego należy rozważyć te czynniki na samym początku. Warto pamiętać, że sam dom powinien zajmować około 30 do 40% dostępnej powierzchni parceli.

Być może zainteresuje Cię również: "Jak zbudować dom energooszczędny – wskazówki dla inwestora"

Jak najlepiej ustawić dom względem stron świata?

Świadomość tego, jak ustawić dom względem stron świata, jest niezwykle pomocna w zaplanowaniu takiego ustawienia budynku, by umożliwiało ono maksymalną oszczędność energii, co rzecz jasna przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie. Oczywiście optymalne usytuowanie domu na działce względem stron świata nie zawsze jest możliwe. Jednak znajomość tych zasad pomaga ustalić położenie, które jednocześnie spełnia wszystkie normy prawne, jest dostosowane do charakterystyki terenu, uwzględnia aspekty praktyczne i obniża koszty eksploatacji.

^{Fot. Optymalne ustawienie domu na działce: taras od południa, wjazd i pomieszczenia gospodarcze od północy, sypialnie od wschodu lub zachodu.}

Konstrukcja budynku i umiejscowienie pomieszczeń

W polskich warunkach klimatycznych budynki są najbardziej wystawione na światło słoneczne od strony południowej i południowo-zachodniej. Dlatego po tej stronie powinno znajdować się najwięcej okien, ewentualne balkony, tarasy i większe przeszklenia. Taka konstrukcja wymusza umieszczenie tam pomieszczeń, które powinny być najlepiej ogrzane i doświetlone przy pomocy dziennego światła, a więc salonu, jadalni czy innych miejsc odpoczynku i rekreacji.

Sypialnie i pokoje dziecięce powinny znaleźć się w nieco oddalonym miejscu, najlepiej od strony wschodniej lub zachodniej. Reszta pomieszczeń natomiast, czyli kuchnia (jeżeli nie jest połączona z salonem), kotłownia, garaż i pomieszczenia gospodarcze mogą być umieszczone po stronie północnej. Ta część nie musi posiadać wielu okien, a w niektórych przypadkach rezygnuje się z nich całkowicie. Takie rozwiązanie pomaga zaoszczędzić energię, dzięki unikaniu mostków cieplnych powstających na przeszklonych powierzchniach znajdujących się z chłodniejszej strony budynku.

Od której strony zaplanować wejście do domu

Najwygodniej jest, gdy wjazd na działkę (a więc i potencjalne wejście do domu) znajduje się od strony północnej. Można wówczas umieścić tam garaż i strefę wejściową, natomiast od południa zaplanować ogród i część rekreacyjną oraz wypoczynkową. Takie rozwiązanie sprawi, że najczęściej wykorzystywane pomieszczenia i miejsca z największą ilością przeszkleń będą odizolowane od hałasu i zanieczyszczeń z ulicy.